Gruba pomylka - cz X
Gdy wazacy 110 kg Otto von Bismarck poprosil dyrektora monachijskiego sanatorium Maxa Josepha Oertel'a o pomoc w zrzuceniu niepotrzebnych kilogramow, ten ostatni przepisal mu diete wg zalecen prof. Ebstein'a skladajaca sie z wolowiny, dziczyzny, baraniny i kurzych jaj. Warzywa czy chleb byly dozwolone tylko w sladowych ilosciach. W ciagu roku kanclerz schudl ponad 27kg. Profesor medycyny Wilhelm Ebstein z Uniwersytetu Goettingen w swojej monografii na temat otylosci i sposobow walki z nia (nomen omen) wytluszczal, ze kluczowa role w diecie odgrywa spozycie tluszczy poniewaz zmiejszaja apetyt i akumulacje tkanki tluszczowej. Jego dieta skladala sie z miesa (im tlustsze, tym lepiej) w kazdej postaci oraz zadnego cukru, slodyczy, ziemniakow, bardzo sporadycznie chleba i niewielkiej ilosci tylko zielonych (lisciastych) warzyw.
Niemieccy naukowcy juz na poczatku XX wieku zdawali sobie sprawe, ze to, w jaki sposob przybieramy na wadze musi miec zwiazek z gospodarka hormonalna organizmu. Rozpoczynajac w 1902 roku fizjolog R. O. Neumann przez trzy lata zapisywal ilosc spozywanych kalorii by ustalic jak podaz kalorii wplynie na jego wage. Ku swemu zdumieniu musial zauwazyc ze wystepuje ogromna dysocjacja pomiedzy iloscia spozywanych kalorii na spadkiem/wzrostem masy ciala. Nadwyzke kaloryczna, ktora nie wplywala w zaden sposob na przybieranie na wadze nazwal Luxuskonsumption. Kolejny Niemiec, Gustav von Bergmann w 1908 roku ukul termin lipofilia dla wytlumaczenia , dlaczego rozne czesci ciala maja rozna zawartosc tluszczu. Znany jest tez przypadek szeroko cytawanego przez Juliusa Bauera przeszczepu kawalka skory z okolic brzucha na poparzona dlon, kiedy to po ponad 20 latach potrzebna byla kolejna operacja, poniewaz w tej okolicy na dloni z czasem zaczal kumulowac sie tluszcz tworzac bable. Bauer , jak rowniez inni niemieckojezyczni naukowcy przed nim, byl przekonany, ze w przypadku ludzi otylych, sprawcza role musza odgrywac hormony plciowe. Jak pisal w 1933 roku Erich Grafe - wystarczy spojrzec, co dzieje sie cialami chlopcow i dziewczynek w okresie dojrzewania, czy z cialami kobiet w trakcie ciazy. Sugerowal, iz w przypadku mezczyzn , meskie hormony plciowe zdaja sie odpowiadac za miejsce, gdzie tkanka tluszczowa sie akumuluje. W przypadku kobiet , zenskie hormony plciowe okreslaja przede wszystkim ilosc tluszczu. Nadmienial rowniez, ze w calym procesie akumulacji tkanki tluszczowej wazna role musi odgrywac insulina - co odkryto juz w latach 20tych. W 1925 roku austriacki lekarz Wilhelm Falta zapoczatkowal na kontynencie europejskim praktyke leczenia anoreksji i niedowagi za pomoca zastrzykow z insuliny. Zauwazyl on u swoich pacjentow, ktorym wstrzykiwal insuline, zwiekszony apetyt, szczegolnie na weglowodany, ktore z kolei zwiekszaly produkcje wlasnej insuliny - samonapedzajacy sie mechanizm tuczenia, tak pozadany w leczeniu ww. dolegliwosci. Teraz mala dygresja - do konca lat 60tych ubieglego wieku insolinoterapii uzywano rowniez na chorych na depresje i schizofrenie. Najslynniejszym przykladem niech bedzie chociazby sportretowany przez Sylvie Nasar w ksiazce (i filmie pod tym samym tytulem) "Piekny Umysl" - John Nash.
Juz w polowie lat 30tych XX wieku badania Rudolfa Schoenheimera i Davida Ritterberga doprowadzily do ustalenia, ze ogromna wiekszosc weglowodanow, ktore spozywamy jest skladowana w tkance tluszczowej (zanim nie zostanie zuzyta jako energia). W roku 1948 biochemik Ernst Wertheimer niepodwazalnie ustalil, ze akumulacja tkanki tluszczowej nastepuje wtedy, gdy "sily" kontrolujace process odkladania tluszczu przewazaja nad "silami" mobilizujacymi tluszcz do przemiany w energie. Wertheimer mial pewnosc, ze tymi silami kieruja hormony i uklad nerwowy.
Termin homeostaza zostal wprowadzony do zargonu medycznego w 1926 roku za sprawa harwardzkiego fizjologa Waltera Cannon jako cos, co inzynierowie nazwaliby dynamicznym stanem ciaglego dazenia do rownowagi. Gdy cokolwiek wytraca nasz ogranizm z rzeczonego, nastepuje caly lancuch zdarzen kompensujacych, ktorych celem jest powrot do poprzedniego stanu. Za centrum dowodzenia tymi procesami odpowiedzialne jest podwzgorze znajdujace sie "między podstawną częścią kresomózgowia i brzuszną częścią śródmózgowia. Podwzgórze jest ściśle połączone z przysadką mózgową i nadnerczami tworzac os podwzgórze-przysadka-nadnercza", ktora to odpowiada za osrodkowy uklad nerwowy kontrolujacy system endokrynologiczny.
A tak wyglada zarzadzanie tkanka tluszczowa na poziomie hormonalnym:
Eugene de Bois w swoim podreczniku z 1936 r. o metabolizmie pisal, ze ilosc pokarmu jaka spozywamy danego dnia wynika z zapotrzebowania na bialko, tluszcz i weglowodany , jakie w wyniku swojej aktywnosci cialo ludzkie skonsumowalo (spalilo energie). Wskazywal, ze dobrze odzywione cialo daje czlowiekowi wiecej energii, ktora najpewniej spali, bo bedzie czul taka potrzebe. W przypadku niezaspokojenia ciala wystarczajaco "dobrym paliwem", cialo natychmiast dostosowuje sie zmniejszajac podaz energii do komorek. Samuel Łepkowski w 1948 r pisal: "Podstawowym warunkiem przetrwania dla kazdego organizmu jest zapewnienie stalej, niezawodnej podazy paliwa do swych komorek, niezaleznie od uwarunkowan zewnetrznych. Wszystko wskazuje na to, ze wlasnie z tego wzgledu wyksztalcilismy zawily i niezwykle obszerny system nerwowy regulujacy hormony oraz enzymy w naszych cialach. Jesli komorki nie dostaja wymaganego paliwo wymienione wczesniej czynniki zaczynaja proces kompensacyjny. W procesie tym najistotniejsze jest nie to , ile spozylismy ani jak duzo spalilismy ( w senise kalorycznym) ale w jaki sposob skladniki odzywcze lub energia , w ktora sie przeksztalcaja, jest rozdystrybuowana i na co przeznaczona w razie potrzeby. Caly system zatem opiera sie nie na popycie/podazy energii , lecz na jej efektywnej dystrybucji na poziomie komorkowym" (z uklonami dla Gospodarza).
Hormony, jak wiemy, odpowiadaja nie tylko za uklad rozrodczy,wzrost i rozwoj, ale takze za podtrzymywanie, regulowanie, uzytkowanie i przechowywanie energii potrzebnej organizmowi do zycia. Dla przykladu hormon wzrostu odpowiada za pobieranie tluszczu z komorek tluszczowych celem napraw i wzrostu komorek. Niemniej, najwazniejszym hormonem pod wzgledem gospodarki energetycznej ciala jest insulina, ktorej podstawowym zadaniem jest kierowanie metabolizmem tluszczow, weglowodanow i bialek. To insulina sprawia, ze glukoza, z ktorej skladaja sie weglowodany, jest w organizmie syntezowana do glikogenu, azeby w tej formie przechowywac "energie" w miesniach i watrobie. To insulina stymuluje synteze, przechowywanie i zuzywanie w organizmie tluszczow. Wreszcie, to rowniez insulina jest odpowiedzialna za stymulowanie syntezy bialek, odpowiedzialnych za funkcjonowanie, naprawe i wzrost komorkowy. Innymi slowy, hormonem, ktory koordynuje i reguluje wszystkie procesy magazynowania i zuzywania skladnikow odzywczych , tym samym przyczyniajac sie walnie do zachowania homeostazy, jest insulina. W roku 1977 Rosalyn Yalow zostala uhonorowana nagroda Nobla za wspolodkrycie (razem z Solomonem Bersonem) w 1960 roku metody pozwalajacej na mierzenie stezenia tego hormonu we krwi.
Choc jeszcze w 1955 roku, gdy von Bergman umieral, lekarze na kontynencie wciaz korzystali z przekladow niemieckich podrecznikow endokrynologii, wraz z zakonczeniem drugiej wojny swiatowej cala wiedza endokrynologiczna niemieckojezycznego swiata medycznego zostala przez amerykanow zamilczana. Juz w cztery lata po zakonczeniu II wojny sw. amerykanskie podreczniki medyczne na temat otylosci cytowaly prace niemieckich naukowcow srednio trzynascie razy (na 422 cytowane pozycje). Przed wojna bylo to srednio 190 cytowanych niemieckojezycznych pozycji na kazda publikacje o metabolizmie. W zamian Amerykanie poszli za hipoteza swojego profesora medycyny z uniwersytetu w Michigan, Louis Harry Newburgh'a, ktory glosil, ze przyczyna otylosci jest lakomstwo i lenistwo oraz zaczeli leczyc dietami opartymi o pierwsza zasade termodynamiki (liczenie kalorii, niewazne skad pochodza), cwiczeniami i psychoterapia.
Ciag dalszy nastapi.
Otto von Bismarck (zrodlo: Wikipedia)
Wilhelm Ebstein (zrodlo https://europepmc.org/)
Gustav von Bergmann (zrodlo https://www.dgvs.de/)
Rudolf Schoenheimer (zrodlo: Wikipedia)
Solomon Berson i Rosalyn Yalow (zrodlo: https://endocrinenews.endocrine.org/)
Samuel Łepkowski (zrodlo:https://www.jewishbialystok.pl/)
Louis Harry Newburgh (zrodlo: http://faculty-history.dc.umich.edu)
tagi: dystrybucja covid hormony otylosc insulina przysadka podwzgorze nadnercza homeostaza adrenalina noradrenalina kortykotropina glukagon tyreotropina melanotropina wazopresyna hormon wzrostu
|
deszcznocity |
| 2 grudnia 2020 22:41 |
Komentarze:
|
smieciu @deszcznocity |
| 2 grudnia 2020 23:19 |
Kolejny raz kiedy XIX wieczna czy wczesno XXwieczna nauka pokazuje swoją przewagę nad tym co było później. To samo mamy np. w fizyce :P Ale nie tylko, praktycznie wszędzie. Można odnieść wrażenie że na początku XX wieku zaczęto wprowadzać nową religię, którą dla niepoznaki nazwano nauką ale która, też w przeciwieństwie do wcześniejszej nauki jak i religii była zupełną fikcją.
Ja myślałem że dopiero w miarę niedawno ustalono że tłuszcz, który się odkłada np. na naszym brzuchu pochodzi ze zjadanych węglowodanów (chleb, kluchy, cukier) a nie tłuszczu. Interesujące jest w tym świetle obserwowanie jak cała dawniej poszukiwana żywność dostała złą łatkę. Przykładowo właśnie tłuszcz (np. tłusta śmietana czy mleko) lub jajka (żółtko - być może najlepse źródło wszelkich cennych składników odżywczych). Zamiast tego nastała promocja wysokobiałkowych produktów jak chude mięso czy odchudzony nabiał. Które mogą być w rzeczywistości najgorszą opcją dla naszego organizmu. A zwalczanie cukrzycy wciąż obecnie polega na gaszeniu pożaru benzyną.
Ale to chyba dość typowe dla XX wieku. Dopiero teraz powoli dochodzimy do tego co było odkryte już 100 lat temu. Tak czy owak jakoś łatwo przychodzi na myśl że istnieje jakaś ukryta ręka, która nam odgórnie nakreśliła wygląd XX wieku. W sumie do ciekawych wniosków można dojść. Np. takich że motyw przewodni polega na zgłębianiu ideologicznych problemów społeczno socjalnych. Nauka nie miała być rozwijana.
|
Grzeralts @deszcznocity |
| 3 grudnia 2020 06:54 |
W tych rozważaniach trzeba uważać na jedną rzecz: we wszystkim najlepszy jest umiar. Najbardziej odporni na choroby zakaźne i nowotwory są ludzie z BMI ok.26 - czyli mężczyzna o wzroście 180 powinien ważyć ok. 85kg. Do BMI rzędu 28-30 nie dało się w zasadzie zmierzyć żadnego skrócenia oczekiwanego czasu przeżycia z powodu samej tylko nadwagi. BMI poniżej 20 jest zaś czynnikiem ryzyka paru chorób i niekoniecznie wydłuża życie. Tkanka tłuszczowa jest nam potrzebna jak wszystko inne, a ona powstaje zasadniczo z węglowodanów. Człowiek, który na diecie białkowo-tłuszczowej znacząco schudł, ale nie był wcześniej otyły niekoniecznie jest zdrowszy, jest po prostu chudszy.
Czego by nie myśleć o amerykańskim stylu życia i pomysłach na dietę rodem z Zakładu Fizyki jedno pozostaje faktem - nie ma grubasów, którzy jedzą mało.
|
Matka-Scypiona @deszcznocity |
| 3 grudnia 2020 08:04 |
Dzięki za tekst. Dieta wysokotluszczowa dr Kwaśniewskiego też polega na dużym spożywaniu tłuszczów. Im tłuściej, tym lepiej, przy minimalnym ale proporcjonalnym do tłuszczów spożyciu białka i węglowodanów. Wg doktora Kwasniewskiego najlepszym tłuszczem dla człowieka jest świński smalec no i jajka, ale tylko 1 w całości dziennie. Natomiast żółtka można jeść w zasadzie tyle, ile się chce. Zawierają wszystkie mikro i makroelementy potrzebne człowiekowi. Zastanawiam się tylko, czy jajka z ferm, które są prześwietlane czymś tam, nie są czasami pozbawione tego wszystkiego. Nie wiem też, skąd się biorą dobre wyniki u wegan. Dieta ta pozbawia człowieka, np.pamieci, czyli jest wyniszczająca dla organizmu, ale fizycznie weganie czują się doskonale. Autosugestia?
|
chlor @Matka-Scypiona 3 grudnia 2020 08:04 |
| 3 grudnia 2020 08:22 |
Wszystkie diety czy też obsesje żywieniowe oparte na wykluczeniu jakiegoś składnika prowadzą do niedoborów istotnych dla życia elementów. Jedynie cukier można bezkarnie wyeliminować.
|
|
joannaew @deszcznocity |
| 3 grudnia 2020 08:50 |
Dobre wyniki wegan to tylko polityka.
|
Marcin-K @deszcznocity |
| 3 grudnia 2020 09:34 |
Najlepsza i jedyna słuszna dieta to drastyczny i konsekwentny EmŻet i regularny ruch plus ograniczenie lub całkowity out alkoholu. Ja taką stosowałem niegdyś jak miałem samozaparcie i schudłem stosunkowo szybko i zdrowo. No i czułem się świetnie. Każda próba odstepstwa od powyższych reguł kończy się tyciem. I tego się nie zmieni żadną dietą. Znam przynajmniej z dziesięć osób które próbowały każdej możkliwej diety i cudownego sposobu - po krótkim okresie neofictwa i zamęczania otoczenia bezustanną gadaniną o jakichs molekułach i teoriach kwantowych z Tybetu każdorazowo wracali do obżerania się i spędzania wieczorów na kanapie.
|
|
saturn-9 @deszcznocity |
| 3 grudnia 2020 10:55 |
Po długiej przerwie przyjemnie poczytać o grubych pomyłkach.
Z tym "żelaznym kanclerzem" to ciekawa sprawa. Kiedy on poszedł na kurację aby stracić ze 110 kg żywej wagi aż 27 ? Bismarck ważył pod koniec życia więcej niż 110 kg. Hipopotam i jego nogi.
Chyba jak już został wyautowany? Znaczy na ostatniej prostej gdy po latach krwiożerczej politycznej diety został sam z korespondencją i ostateczną redakcją dokumentów minionej epoki heroizmu dziejowego.
Jeżeli kuracje odbył przed rokiem 1870 to będę mile zaskoczony. Wiedział w 1861 roku o zdrowotnym wpływie wody i kąpieli morskich: Przyjdzie mi pić jakieś wody zdrojowe a następnie przede wszystkim kąpiele morskie, aby pozbyć się ponownie tego nieznośnego zwiotczenia mojego ciała.
|
|
chlor @deszcznocity |
| 3 grudnia 2020 18:11 |
Już od dawna ludzie nauki są w istocie ludźmi grantu i dotacji, więc zjawisko "zabobonu naukowego" jest powszechne. Dawniej zabobony naukowe też występowały, ale brały się z pychy. Np sławny (zasłużenie) astronom uważał, że Słońce jest zamieszkałe, zaś wcześniej Newton twierdził że komety latają nisko w atmosferze i dostarczają Ziemi wodę.
Szczególnie beznadziejnie to wygląda w dziedzinie skrajnie uzależnionej od lobbystów, jaką są nauki o żywieniu.
Są w tej branży szanowane czasopisma naukowe, ale zmiana poglądów i negatywna weryfikacja wyników następuje tam co miesiąc.
|
Kuldahrus @deszcznocity |
| 3 grudnia 2020 18:42 |
Szkoda że Gabriel już nie wydaje cudzych książek i tekstów. Miło byłoby zobaczyć ten cykl, kiedy się już zakończy, w jednym zwartym tekście w postaci jakiejś książeczki(takiej jak te z cyklu z Białą Sową) albo artykułu w kwartalniku.
|
|
darkforce @Matka-Scypiona 3 grudnia 2020 08:04 |
| 3 grudnia 2020 20:42 |
jedzą b. dużo suplementów.
|
|
deszcznocity @Grzeralts 3 grudnia 2020 06:54 |
| 3 grudnia 2020 20:45 |
oprocz tych, co sie odchudzaja ;)
|
|
deszcznocity @Matka-Scypiona 3 grudnia 2020 08:04 |
| 3 grudnia 2020 20:52 |
1) co do diety Kwasniewskiego i wieprzowiny - trzeba uwazac, bo zmienila sie technologia chowu oraz konserwacji wedlin
2) Problemem tez jest brak witaminy K (za malo masla, lub maslo produkowane z mleka juz nie tej jakosci jak kiedys - uprzemyslowienie produkcji) oraz D3 (o wiele mniejsza ekspozycja na slonce niz kiedys)
3) Prosze sobie na jutubie poprzegladac opinie ekswegan konwertytow na diety niskoweglowodanowa czy tez nawet diete miesozercy - te historie, co sie dzialo z pieknymi , mlodymi dziewuchami po paru miesiacach/latach na weganizmie - lepsze niz niejeden horror.
|
|
deszcznocity @Marcin-K 3 grudnia 2020 09:34 |
| 3 grudnia 2020 20:55 |
No wiec wlasnie sie nie zgodze z tym EmZet, bedzie o tym w jednym z kolejnych odcinkow.
Natomiast co do problemow z silna wola, to sie zgadzam. Trzeba naprawde siebie znac i byc w stanie soba "wladac" (samodyscyplina i samowychowanie) zeby wyrobic w sobie nowe nawyki. A to wszystko trwa i nie jest latwe.
|
|
deszcznocity @chlor 3 grudnia 2020 18:11 |
| 3 grudnia 2020 20:56 |
bedzie o sponsoringu jeszcze troche w kolejnych odcinkach
|
|
deszcznocity @Kuldahrus 3 grudnia 2020 18:42 |
| 3 grudnia 2020 20:56 |
bardzo dziekuje
|
|
Grzeralts @deszcznocity 3 grudnia 2020 20:45 |
| 4 grudnia 2020 08:21 |
Oni też na ogół żrą, jak ich nikt nie pilnuje ;)
Otyłość to choroba bardziej psychiczna niż metaboliczna.
|
|
Grzeralts @deszcznocity 3 grudnia 2020 20:52 |
| 4 grudnia 2020 08:23 |
Weganizm jest dietą, która w naturze u ssaków nie wstępuje. Nie u naczelnych, w każdym razie. Ale nawet krowa je owady.